Tercih kaosu yaşayan adaylar için Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), “Yükseköğretim İstihdam Göstergeleri” adlı bir rapor yayınladı. Lisans, ön lisans mezunlarının ortalama gelir ve iş bulma süreleri hesaplandı. TÜİK verilerine göre lisansta en yüksek istihdam oranı yüzde 96.2 oranıyla, özel eğitim öğretmenliği bölümü oldu. Özel eğitim öğretmenliği bölümü istihdamda birinci olsa da YÖK, geçen yıl 3 bin 494 olan kontenjanını 814 kişi düşürüp, 2 bin 685’e indirdi.
TÜİK, lisans mezunlarının ilk iş bulma süresini 14.4 ay, ön lisans mezunlarının 15.9 ay olarak hesapladı. 1 milyon öğretmen atama beklerken, bu yıl sadece 20 bin öğretmen atandı. Buna rağmen TÜİK’in, eğitim bölümü mezunları istihdam oranını yüzde 79.8 olarak açıklaması şaşırttı. Ortalama kazancın en yüksek olduğu 34 bölüm de sıralandı. İlk sırayı pilotaj bölümü aldı.
TIPÇILAR 25. SIRADA
En yüksek gelir elde eden ilk 10 meslek; matematik mühendisliği, uçak mühendisliği, kontrol otomasyan mühendisliği, gemi makineleri işletme mühendisliği, havacılık ve uzay mühendisliği, uçak bakım ve onarım mühendisliği, gemi inşaatı ve gemi makineleri mühendisliği, elektronik ve haberleşme mühendisliği oldu. Tıp mezunları, maaşlarıyla 25’inci olabildi.
PİLOT MAAŞLARI UÇUŞA GEÇTİ
■ Türkiye’de 10 yıllık pilotun aylık maaşı 152 bin TL iken, kaptan pilotlar 400 ile 600 bin TL. maaş alıyor.
■ Katar, BAE ve Sudi Arabistan’da kıdemli pilot maaşları yıllık 300 bin dolar yani 10 milyon TL.
■ Yıllık pilot maaşı; ABD’de 175 bin dolar, Kanada’da 110 bin dolar, AB ülkelerinde ise 92 bin dolar.
■ Yabancı havayolu şirketlerinde yıllık pilot maaşları 277 bin dolar ile 352 bin dolar arasında değişiyor.
REKOR MAAŞLI 10 BÖLÜM VE KONTENJANLARI:
Pilotaj (363), matematik mühendisliği (227), uçak mühendisliği (564), kontrol otomasyan mühendisliği (134), gemi makineleri işletme mühendisliği (429), havacılık ve uzay mühendisliği (809), uçak bakım onarım (311), gemi inşaatı ve gemi makineleri (533), elektronik ve haberleşme (529)
SAĞLIKÇIYA İŞ VAR YÜKSEK MAAŞ YOK!
Lisansta en yüksek istihdama sahip bölümler ve yüzdelik dilimleri TÜİK’e göre özel eğitim öğretmenliği (96.2), tıp (95.3), dil ve konuşma terapisi (93.9), elektrik öğretmenliği (93.2), ebelik (92.4) oldu. En hızlı iş bulanlar ise 2.3 ay ile dil ve konuşma terapistleriyle 4.2 ay ile doktorlar ve 7.3 ay ile ebeler.
İster devlet ister vakıf uçuş ücreti 2.1 milyon TL
Pilotluk eğitimi alan her öğrenci yıllık öğrenim ücreti olarak 300 bin TL ile 950 bin TL ödüyor. Öğrenim ücreti hariç bir de 60 bin Euro yani bugünkü kurla 2.1 milyon TL uçuş ücreti ödemesi gerekiyor.
DEVLETTE 1 TANE VAR
Türkiye’de pilotaj eğitimi veren 1‘i devlet, 5’i vakıf toplam 6 üniversite var. 2024-2025 yılı pilotaj bölümü ücretleri yıllık 950 bin TL’ye kadar çıktı. 5 yıl eğitim için hiç zam yapılmasa bile bir öğrenci asgari 1.5 milyon ve azami 4 milyon 750 bin TL ücret ödüyor. Bu ücrete ek olarak döviz kuru üzerinden 2.1 milyon TL de uçuş ücreti alınıyor.
HİÇ ZAM YAPILMASA
Sıfır zam yapılsa ve döviz hiç artmasa da pilotluk diploması en az 6 milyon 750 bin TL’ye çıkıyor. Barınma, beslenme gibi ek giderler eklendiğinde, bir öğrencinin pilotluk diploması 5 yıl sonra mezuniyette yaklaşık olarak 10 milyon TL’yi buluyor.
İLK BİNDEN ÖĞRENCİ ALDI
Pilotaj bölümü devlette sadece Eskişehir Teknik Üniversitesi Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi’nde var. Bu yıl 5’inci kez ve yine 6 öğrenci alacak. 44 öğrenci sayısı 50’ye çıkacak. Bölüme giren en yüksek öğrencinin sıralaması 725 ve en düşük 1632 oldu. Puanı ise en düşük 533, en yüksek 545.
UZMAN GÖRÜŞÜ
“DEVLET ÜNİVERSİTESİNDE SADECE 6 KİŞİLİK PİLOT KONTENJANI VAR”
TÜİK lisans ve ön lisans mezunları ortalama istihdam ve iş bulma verilerini inceleyen Uzman Eğitimci Salim Ünsal, “Pilotaj bölümü, sadece 1 devlet üniversitesinde var ve 6 öğrenci alınıyor. TÜİK verileri, adayları çok yanıltır” diye uyardı.
Havacılıkla ilgili bölümlerin, tıp ve bilgisayar mühendisliği gibi adayların önünde yığıldığı bölümler olmadığını söyleyen Ünsal, “Devlet üniversitelerinde pilotaj sadece Eskişehir Teknik Üniversitesi’nde var. Bu yıl 1’i okul birincisine ayrılmış, 6 kontenjan verildi. Pilotaj bölümü 363 olup, bunun 357’si vakıf üniversitelerinde. Türkiye’nin, pilot ihtiyacını vakıflar karşılıyor” dedi. Pilotluk mesleğinin evrensel ve yurt dışı çalışma fırsatları nedeniyle adayların ilgisini çektiğini belirten Salim Ünsal şunları söyledi: “Yine de pilotaj programlarına ayrılan toplam kontenjan geçen yıl 335 iken, 6 bin 741 aday tercih etti. 2024 tıp fakültesi kontenjanı 18 bin 762. TÜİK’in kıyaslaması doğru veri tabanı oluşturmaz. Çünkü kıyasladığı meslekler arasında istihdam ve mezun sayısında çok ciddi farklar var. Uçak mühendisliği, pilotaj gibi bölümlere de tıp gibi 18 bin öğrenci alınsa pilotlar işsiz kalır. TÜİK’in, ‘çok para kazanılan meslek’ olarak açıkladığı 34 bölümün tamamı, Türkiye’de üniversitelerin en az kontenjan açtığı bölümler. Hepsini toplasak, tıp fakültelerinin yarısı kadar öğrenci almıyor. Yüksek maaşla çalışma umuduyla pilotaj seçecek öğrencilerimize, 60 bin Euro (2.1 milyon TL) tutan uçuş eğitimi ücreti olduğunu unutmamalarını öneririm.”
2024-2025 YILI VAKIF ÜNİVERSİTELERİ PİLOTAJ ÖĞRENİM VE UÇUŞ ÜCRETLERİ:
■ Özyeğin Üniversitesi: 950 bin TL+60 bin Euro uçuş ücreti.
■ THK Üniversitesi: 580 bin TL+80 bin dolar uçuş ücreti.
■ Karatay Üniversitesi: 440 bin TL+59 bin 500 Euro uçuş ücreti.
■ İstanbul Aydın Üniversitesi: 300 bin TL+ uçuş ücreti.
■ İstanbul Okan Üniversitesi: 8 taksitle 527 bin TL+ uçuş ücreti.
